Τρίτη 12 Ιουλίου 2011

Τιμή στον Νίκο Γκάτσο


Υψηλής αισθητικής συνεύρεση καλλιτεχνών
  Η εναρκτήρια εκδήλωση του Φεστιβάλ Αρχαίου Θεάτρου των Οινιάδων ήταν μουσική. Τιμή στον Νίκο Γκάτσο, τον ποιητή που σκιαγράφησε με τους στίχους του την ψυχολογία τού Νεοέλληνα, τον αδερφικό φίλο τού Μάνου και συνοδοιπόρο του στις εντρυφήσεις τους στις ιδιαίτερες ανθρώπινες στιγμές.
Επί σκηνής δύο καλλιτέχνες, που τους χωρίζει τουλάχιστον μία γενιά. Η Μαρία Φαραντούρη και ο Αλκίνοος Ιωαννίδης. Για την πρώτη έχω ξαναγράψει πριν λίγους μήνες, εκφράζοντας τον θαυμασμό μου και την χαρά μου συνάμα γιατί διατηρεί ακέραια την ποιότητα και του χαρακτήρα αλλά και του καλλιτέχνη, χωρίς «φασαρία», που συνήθως κάνουν οι «οχληροί» τού χώρου και με σθεναρή αφοσίωση στις πανανθρώπινες αξίες, αυτό δηλαδή που υπηρετεί από την εμφάνισή της στην μουσική σκηνή τής χώρας μας. «Ιέρεια» την είχα αποκαλέσει και επιμένω. Ηγεμονική η μορφή της αλλά και διακριτική, στην όλη παράσταση.
Ο Αλκίνοος ανήκει στην νέα γενιά τών καλλιτεχνών, με σφραγίδα και μουσική άποψη. Υπηρέτης κι αυτός της ποιότητος της μουσικής, από πεποίθηση, πιστεύω, κλήθηκε να συμμετάσχει σε κάτι πρωτόγνωρο γι’ αυτόν, στο αφιέρωμα στο έργο τού Νίκου Γκάτσου. Η γνώμη μου είναι πως ήταν λίγο «μουδιασμένος». Υποθέτω, συναισθανόμενος το τεράστιο βάρος να σταθείς αφ’ ενός μουσικώς δίπλα σε ένα ογκόλιθο και αφ’ ετέρου να σταθείς επαξίως στο ύψος τού τιμωμένου ποιητή, όχι και τόσο οικείο σ’ αυτόν, λόγω μουσικού προσανατολισμού, ίσως. Η αλήθεια είναι πως το ύφος τού έργου και της μέχρι τώρα πορείας τού Αλκίνοου ταιριάζει περισσότερο σε σύγχρονους προβληματισμούς, που αποδίδονται και «ομιλούνται» στην γλώσσα τού σήμερα. Ίσως γι’ αυτήν την εποχή, ο Γκάτσος ηχεί κάπως παρωχημένος και ακατανόητος, παρ’ ότι βαθέως ανθρώπινος και διαχρονικώς ακριβής. Του πρέπουν όμως συγχαρητήρια που επεχείρησε να μελοποιήσει δύο ποιήματα του ποιητή, που άλλος δεν τα έχει «ακουμπήσει». Δεν συγκράτησα τον τίτλο τού πρώτου αλλά μου θύμισε έντονα Χατζιδάκι, με τρυφερή μουσική και έξυπνες εναλλαγές συγχορδιών. Πολύ όμορφα ήχησε στο ρεφραίν και το ντουέτο με την Μαρία Φαραντούρη. Το δεύτερο ποίημα, που μελοποίησε ο Αλκίνοος, ήταν μια ποιητική άποψη του Γκάτσου για τον Μάνο και την σχέση τους, με χιουμοριστική και αυτοσαρκαστική διάθεση. Ήταν ευρηματική σαν σύνθεση, με προσπάθεια να αποδωθεί κάθε διαφορετική αποστροφή τού ποιητή με διαφορετική μουσική. Στα περισσότερα σημεία το πέτυχε αλλά δεν θα ’πρεπε να «ξεχειλώσει» από υπερβολικούς αυτοσχεδιασμούς τών οργάνων και από τις πολλές επαναλήψεις τού ρεφραίν.
Στο κυρίως μουσικό μέρος τώρα. Η επιλογή τών μελοποιημένων ποιημάτων τού Γκάτσου, αν κατάλαβα καλά από τα προλεχθέντα τής Φαραντούρη, έγινε σε συνεργασία με την σύντροφο του ποιητή, την δική μας, Αγαθή Δημητρούκα, που παρίστατο στην συναυλία. Ευχής έργο, θα έλεγα, γιατί μας δόθηκε η ευκαιρία να ακούσουμε και τραγούδια όχι και τόσο γνωστά –έως παντελώς άγνωστα-, που είχαν όμως πολλά να πουν και που αντικατόπτριζαν το τεράστιο εύρος τού ποιητή. Αυτό ίσως δεν ήταν και τόσο καλό για τον κόσμο, που περίμενε να ακούσει μάλλον «πιασάρικα» και γνωστά τραγούδια, γι’ αυτό και έμοιαζε διστακτικός στο χειροκρότημα των «άλλων», αυτών που δεν γνώριζε. Προσωπική μου εκτίμηση είναι πως οι περισσότεροι περίμεναν άλλα από τον Αλκίνοο, μάλλον επειδή δεν ήξεραν ποιος είναι ο Γκάτσος και ποια ποιήματά του έχουν μελοποιηθεί. Άλλοι ίσως θεώρησαν «λεπτομέρεια» πως η συναυλία ήταν αφιέρωμα στον Νίκο Γκάτσο και έμειναν στην ιδέα πως ο Αλκίνοος θα πει τα τραγούδια που τον έχουν συνηθίσει. Γι’ αυτούς λέω, πως βγήκαν ωφελημένοι κατά λάθος. Κυρίως η νεολαία, που από κάποιο σημείο και πέρα επιδόθηκε στην προσφιλή της απασχόληση, τα κινητά.
Η ορχήστρα άψογη, που «βάδιζε» πάνω σε μια εκπληκτική και διακριτική ενορχήστρωση (κακώς που δεν αναφέρθηκε το όνομα του ενορχηστρωτή), με απόλυτο σεβασμό στον χώρο, χωρίς ηχορύπανση και περιττά ηλεκτρικά όργανα. Έτσι «έσωσε» την ούτως ή άλλως αισθητική «ασχήμια» των τεράστιων συστημάτων ήχου και φωτισμού στον λιτό και φυσικώς άγριο τόπο των Οινιάδων*. Σ’ αυτό συνετέλεσαν και οι πολύ καλοί ηχολήπτες τής παράστασης, αν και σε μερικά κρίσιμα σημεία τής υποβλητικής ενορχήστρωσης συνελήφθησαν «κοιμώμενοι».
Τέλος, να παρακαλέσω τους «βιαστικούς» να χειροκροτήσουν θεατές, να αφήνουν να πέσει και η τελευταία νότα και μετά να το κάνουν. Ας μην είναι αυτοί πρώτοι που θα χειροκροτήσουν και ας μη δείξουν ότι ξέρουν σε ποιο σημείο τελειώνει το κομμάτι. Είναι κρίμα να χάνουμε το σύνολο της μουσικής άποψης για ένα βιαστικό και άνευ λόγου χειροκρότημα. Ακόμα και στο ποδόσφαιρο, πρώτα βάζει κάποιος το γκολ και μετά τον χειροκροτούμε και τον επευφημούμε.
Χρήστος Βλαχογιάννης
Καθηγητής Μουσικής
 *Η πάγια άποψή μου είναι πως σε έναν αρχαίο χώρο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ιστορική μας μνήμη, δεν ταιριάζουν συστήματα ήχου και φωτισμού. Ο λόγος των τραγικών και των κωμικών μας ποιητών αντηχούσε πεντακάθαρος χωρίς φτιασίδια και ενισχύσεις. Εκείνοι πώς ακούγονταν; Ούτε είναι απαραίτητο σώνει και καλά να έρχονται σε τέτοιους χώρους σύνολα, που βασίζουν την επιτυχία τους στα τεράστια «βοηθητικά» μηχανήματα. Ας φροντίσουν οι διοργανωτές να καλούν σχήματα με φυσικό ήχο. Θα είναι άκρως ενδιαφέρον πείραμα για πολλούς.

8 σχόλια:

Sebastian είπε...

ΑΑΧΧΧΧ, ΦΩΝΗ ΒΟΩΝΤΟΣ ΕΝ ΤΗ ΕΡΗΜΩ ΔΑΣΚΑΛΕ....

Ανώνυμος είπε...

NVCX

Ανώνυμος είπε...

ΕΥΤΥΧΩΣ ΠΟΥ ΑΝΑΚΑΛΥΨΑΝ ΚΑΙ ΟΙ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΤΕΣ ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ ΟΙΝΙΑΔΩΝ ΤΩΡΑ ΠΟΥ ΚΥΚΛΟΦΟΡΑΝΕ ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΒΑΖΟΥΜΕ ΚΑΙ ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΕΜΠΕΡΙΣΤΑΤΩΜΕΝΕΣ. ΠΟΥ ΗΣΟΥΝΑ ΠΑΛΙΟΤΕΡΑ ΔΑΣΚΑΛΕ ΜΟΝΟ ΑΓΡΙΝΙΩΤΕΣ ΒΛΕΠΑΜΕ ΣΤΟ ΘΕΑΤΡΟ.

Ανώνυμος είπε...

Kαλη η συναυλια αλλα οι συνθηκεσ του θεατρου απαραδεκτες (προσβαση ,παραμονη) επισης πολυ ακριβο το εισητηριο.Προφανως πληρωσαμε και τα εξοδα αυτων με τις προσκλησεις...

Ανώνυμος είπε...

έχεις άδικο φίλε των 8.36 , απο την πρώτη στιγμή οι Μεσολογγίτες , όπως και όλοι οι κάτοικοι της περιοχής έχουν αγαπήσει το θεσμό αυτό και πηγαίνουν συνεχώς και πολύ καλά κάνουν και έρχονται και οι Αγρινιώτες βέβαια. Φίλε Χρήστο να αποφεύγεις το ρήμα συνευρίσκομαι που δυστυχώς έχει παραξηγηθεί στη νεώτερη γλώσσα μας και χρησιμοποιείται για το σέξ.

Ανώνυμος είπε...

ΡΕ ΣΥ ΠΟΥ ΗΣΟΥΝΑ ΤΟΣΟ ΚΑΙΡΟ; ΑΠΟ ΤΟΤΕ ΠΟΥ ΣΕ ΣΟΥΤΑΡΑΝΕ ΑΠΟ ΤΟ ΡΑΔΙΟ ΠΟΥ ΕΞΑΦΑΝΙΣΤΗΚΕΣ;
ΑΝ ΚΑΙ ΤΑ ΑΥΤΙΑ ΜΟΥ ΑΚΟΥΣΑΝ ΟΤΙ ΤΟ ΗΣΟΥΝΑ ΠΟΛΥ ΜΕΛΕΤΗΡΟΣ!

Χρήστος Βλαχογιάννης είπε...

Αγαπητέ/ή (φίλε/η;) των 12:43, το ρήμα "συνευρίσκοαμια" σημαίνει αυτό ακριβώς που δηλώνει: Βρίσκονται κάποιοι μαζί (συν-), οι οποίοι δεν κάνουν κατ' ανάγκη παρέα, όπως συμβαίνει με την κα Φαραντούρη και τον κ. Ιωαννίδη. "Συνευρέθησαν" για τις ανάγκες της συναυλίας. Γνωρίζω επίσης και την σημασία που μου υπέμνησες, όπως γνωρίζω κι άλλες εκφράσεις για τον ίδιο σκοπό, εξ ίσου άστοχες και ανακριβείς. Π.χ. "πηδάω", που δεν έχει την παραμικρή σχέση με την φύση της συγκεκριμένης πράξης. Δεν φταίει λοιπόν η ακριβέστατη γλώσσα μας, όταν απαίδευτοι και αγράμματοι την "πηδούν" καθημερινώς. Σκέψου λίγο τις ..λεπτομέρειες και θα με δικαιώσεις.

Ανώνυμος είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από έναν διαχειριστή ιστολογίου.